TMM 5: രക്തം/ രക്തദാന ഘടകങ്ങളുടെ വൈവിധ്യം: ഒരു സമഗ്രമായ ഗൈഡ്
- Dr. ARUN V J
- Dec 26, 2023
- 2 min read
ലോകമെമ്പാടുമുള്ള എണ്ണമറ്റ വ്യക്തികളുടെ ജീവൻ രക്ഷിക്കാനും ആരോഗ്യ ഫലങ്ങൾ മെച്ചപ്പെടുത്താനും കഴിവുള്ള ഒരു മഹത്തായ പ്രവർത്തനമാണ് രക്തം ദാനം ചെയ്യുക. എന്നാൽ ദാനത്തിന് ശേഷം നിങ്ങളുടെ രക്തത്തിന് എന്ത് സംഭവിക്കുമെന്ന് നിങ്ങൾ എപ്പോഴെങ്കിലും ചിന്തിച്ചിട്ടുണ്ടോ? വിവിധ ഘടകങ്ങൾ എക്‌സ്‌ട്രാക്‌റ്റുചെയ്യുന്നതിനുള്ള പ്രക്രിയകളുടെ ഒരു പരമ്പരയ്ക്ക് ഇത് വിധേയമാകുന്നു, അവ ഓരോന്നും മെഡിക്കൽ ചികിത്സകൾ, ഗവേഷണം എന്നിവയിൽ പ്രത്യേക ഉദ്ദേശ്യങ്ങൾ നിറവേറ്റുന്നു. ഈ ബ്ലോഗ് പോസ്റ്റിൽ, രക്തദാനത്തിൽ നിന്ന് ഉരുത്തിരിഞ്ഞ വിവിധ ഘടകങ്ങൾ ഞങ്ങൾ പര്യവേക്ഷണം ചെയ്യുകയും അവയുടെ അമൂല്യമായ ഉപയോഗങ്ങൾ പരിശോധിക്കുകയും ചെയ്യും.
ഒരു സംക്ഷിപ്ത ചരിത്രം
തുടക്കത്തിൽ, രക്തബാഗുകൾ നിലവിലില്ല. ദാതാക്കളിൽ നിന്ന് രോഗികളിലേക്ക് നേരിട്ട് രക്തം കൈമാറ്റം ചെയ്യാൻ ശാസ്ത്രജ്ഞർ ശ്രമിച്ചു, കൂടാതെ മൃഗങ്ങളുടെ കൈമാറ്റം പോലും പരീക്ഷിച്ചു. കാലക്രമേണ, അവർ രക്തം ഗ്ലാസ് കുപ്പികളിൽ സൂക്ഷിക്കാൻ തുടങ്ങി, പ്രത്യേകിച്ച് യുദ്ധസമയത്ത് വിലപ്പെട്ടതാണ്. എന്നിരുന്നാലും, ഗ്ലാസ് കുപ്പികൾ വെല്ലുവിളികൾ ഉയർത്തി, ഇത് പ്ലാസ്റ്റിക് ബാഗുകൾ സൃഷ്ടിക്കുന്നതിലേക്ക് നയിച്ചു. കാലക്രമേണ, ഈ ബാഗുകൾ വിവിധ മെച്ചപ്പെടുത്തലുകൾക്ക് വിധേയമായി. ഇന്ന്, വിപുലമായ ബാഗുകൾ മുഴുവൻ രക്തത്തെയും അതിന്റെ വ്യക്തിഗത ഘടകങ്ങളായി വേർതിരിക്കുന്നതിന് അനുവദിക്കുന്നു. പരസ്പരം ബന്ധിപ്പിച്ച ഒന്നിലധികം ബാഗുകൾ കാര്യക്ഷമമായ വേർതിരിവ് പ്രാപ്തമാക്കുന്നു, ഓരോ ഘടകങ്ങളും വ്യതിരിക്തമാണെന്ന് ഉറപ്പാക്കുന്നു.
ഒന്നിലധികം ഘടകങ്ങളുണ്ട്, സാധാരണയായി ഉപയോഗിക്കുന്ന ഘടകങ്ങളിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു - PRBC (റെഡ് ബ്ലഡ് സെല്ലുകൾ), FFP (ഫ്രഷ് ഫ്രോസൺ പ്ലാസ്മ), പ്ലേറ്റ്ലെറ്റ് കോൺസെൻട്രേറ്റ്, ക്രയോപ്രെസിപിറ്റേറ്റ്.
പ്രത്യേക ആവശ്യങ്ങൾക്കായി നമുക്ക് ഈ ഘടകങ്ങളെ കൂടുതൽ പരിഷ്കരിക്കാനാകും.
രക്തത്തിന്റെ ഘടന മനസ്സിലാക്കാൻ ഇവിടെ ക്ലിക്ക് ചെയ്യുക.
എന്തുകൊണ്ട് മുഴുവൻ രക്തം നൽകരുത്? ഘടകം vs മുഴുവൻ രക്തം.
ആദ്യകാലത്ത് രക്തം മുഴുവൻ രക്തമായി നൽകിയിരുന്നു. അതിൽ എല്ലാ ഘടകങ്ങളും ഉണ്ടായിരുന്നു. എന്നാൽ ഒരു സംഭാവനയ്ക്ക് ഒരു രോഗിയെ മാത്രമേ രക്ഷിക്കാൻ കഴിയൂ. നമ്മൾ രക്ത ഘടകങ്ങൾ തയ്യാറാക്കുകയാണെങ്കിൽ, ഒരു ദാനം 3 ജീവൻ വരെ രക്ഷിക്കും. അതിനാൽ, അത് ഞങ്ങൾക്ക് മികച്ച ഇൻവെന്ററി മാനേജ്മെന്റ് നൽകുന്നു.
രോഗിക്ക് പ്ലേറ്റ്ലെറ്റ് ട്രാൻസ്ഫ്യൂഷൻ ആവശ്യമില്ലെങ്കിൽ, എന്തിനാണ് അവർക്ക് അനാവശ്യ ഘടകങ്ങൾ നൽകുകയും അനാവശ്യമായ ദോഷം വരുത്തുകയും ചെയ്യുന്നത്? എല്ലാ രക്തപ്പകർച്ചയ്ക്കും ഒരു പ്രതികരണം ഉണ്ടാകാനുള്ള സാധ്യതയുണ്ട്. സുരക്ഷിതമാക്കാൻ ഞങ്ങൾ എല്ലാ മുൻകരുതലുകളും എടുക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും, അണുബാധയോ പ്രതികരണമോ ഉണ്ടാകാനുള്ള സാധ്യതയുണ്ട്.
ഘടകം തയ്യാറാക്കുന്ന രീതി രക്തത്തിന്റെ ഗുണനിലവാരത്തെയും ബാധിക്കും.
സമ്പൂർണ രക്തദാനം ചില സാഹചര്യങ്ങളിൽ മാത്രമേ ആവശ്യമുള്ളൂ.
രക്തദാനത്തിൽ നിന്ന് ഉരുത്തിരിഞ്ഞ ഘടകങ്ങൾ
ഘടകങ്ങൾ എങ്ങനെയാണ് വേർതിരിക്കുന്നത്?
വേർതിരിക്കുന്നതിന് വ്യത്യസ്ത രീതികളുണ്ട്. സെൻട്രിഫ്യൂഗേഷൻ ആണ് ഏറ്റവും സാധാരണമായ രീതി. ഏറ്റവും ആപേക്ഷിക സാന്ദ്രത കൂടിയ ചുവന്ന രക്താണു അടിയിലും, ആപേക്ഷിക സാന്ദ്രത കുറവായ പ്ലാസ്മ മുകളിലും ആയി അടിയുന്ന. ശ്വേതരക്താണു, പ്ലേറ്റലെറ്റ് എന്നിവ ഇവയുടെ ഇടയിൽ നിൽക്കും.
1.ചുവന്ന രക്താണുക്കൾ (PRBCs)
ഏറ്റവും സാധാരണയായി ഉപയോഗിക്കുന്ന രക്ത ഘടകം. ചുവന്ന രക്താണുക്കളിൽ ഹീമോഗ്ലോബിൻ അടങ്ങിയിട്ടുണ്ട്. വിവിധ ടിഷ്യൂകളിലേക്ക് ഓക്സിജൻ എത്തിക്കുന്നതിന് RBC/ഹീമോഗ്ലോബിൻ ആവശ്യമാണ്.
വിവിധ കാരണങ്ങളാൽ ഉണ്ടാകുന്ന അനീമിയ, രക്തസ്രാവം, ശസ്ത്രക്രിയയ്ക്കിടെ രക്തനഷ്ടം, കീമോതെറാപ്പി, അപകടങ്ങൾ മുതലായവ ചികിത്സിക്കാൻ ഉപയോഗിക്കുന്നു.
2. പ്ലേറ്റ്ലെറ്റുകൾ
രക്തം കട്ടപിടിക്കുന്നതിന് പ്ലേറ്റ്ലെറ്റുകൾ ആവശ്യമാണ്.
പ്രായപൂർത്തിയായവരിൽ സാധാരണ പ്ലേറ്റ്ലെറ്റ് എണ്ണം 1.5 ലക്ഷം മുതൽ 4.5 ലക്ഷം വരെയാണ്.
രക്തസ്രാവം മൂലം പ്ലേറ്റ്‌ലെറ്റുകളുടെ ഗണ്യമായ നഷ്ടം അല്ലെങ്കിൽ സ്വയം രോഗപ്രതിരോധ അവസ്ഥയിലെന്നപോലെ നാശം സംഭവിക്കുമ്പോൾ പ്ലേറ്റ്ലെറ്റ് ട്രാൻസ്ഫ്യൂഷൻ ആവശ്യമാണ്.
കീമോതെറാപ്പിയുടെ കുപ്രസിദ്ധമായ സങ്കീർണതകളിലൊന്നാണ് പ്ലേറ്റ്‌ലെറ്റുകളുടെ കുറവ്.
3. പ്ലാസ്മ
ഫ്രഷ് ഫ്രോസൺ പ്ലാസ്മയിൽ രക്തം കട്ടപിടിക്കുന്നതിന് ആവശ്യമായ ഒന്നിലധികം കട്ടപിടിക്കുന്ന ഘടകങ്ങൾ അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു.
ഇമ്യൂണോഗ്ലോബുലിൻസ്, വാക്സിനുകൾ, ശീതീകരണ ഘടകങ്ങൾ, ആൽബുമിൻ തുടങ്ങിയ പ്ലാസ്മയിൽ നിന്ന് ലഭിക്കുന്ന ഔഷധ ഉൽപ്പന്നങ്ങൾ നിർമ്മിക്കാൻ പ്ലാസ്മ ഉപയോഗിക്കുന്നു.
4. ക്രയോപ്രെസിപിറ്റേറ്റ്
ഹീമോഫീലിയ പോലുള്ള രക്തം കട്ടപിടിക്കുന്നതിന് ആവശ്യമായ ഘടകങ്ങളുടെ കുറവ് ചികിത്സിക്കാൻ ക്രയോപ്രെസിപിറ്റേറ്റ് ഉപയോഗിക്കുന്നു.
രക്തത്തിലെ വിവിധ ഘടകങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള വിശദമായ വീഡിയോ ഇതാ.
ഉപസംഹാരം
രക്തദാനം എന്ന പ്രവർത്തനം കേവലം ഒരു ജീവൻ രക്ഷിക്കുന്ന വിഭവം നൽകുന്നതിന് അപ്പുറമാണ്; വൈദ്യചികിത്സകൾ, ചികിത്സകൾ, ഗവേഷണ ശ്രമങ്ങൾ എന്നിവയുടെ ഒരു വലിയ നിരയ്ക്ക് ഇത് ഇന്ധനം നൽകുന്നു. രക്തം ദാനം ചെയ്യുന്നതിലൂടെ, ആർ‌ബി‌സി, പ്ലേറ്റ്ലെറ്റുകൾ, പ്ലാസ്മ, ക്രയോപ്രെസിപിറ്റേറ്റ് തുടങ്ങിയ അവശ്യ ഘടകങ്ങളുടെ ഉൽപാദനത്തിൽ വ്യക്തികൾ സംഭാവന ചെയ്യുന്നു, അവ ഓരോന്നും ആരോഗ്യ സംരക്ഷണത്തിൽ സവിശേഷവും നിർണായകവുമായ പ്രവർത്തനങ്ങൾ ചെയ്യുന്നു. രക്തപ്പകർച്ചയിൽ സഹായിച്ചാലും മെഡിക്കൽ നടപടിക്രമങ്ങൾ സുഗമമാക്കുന്നതിനോ ശാസ്ത്രീയ ഗവേഷണം പുരോഗമിക്കുന്നതിനോ ആകട്ടെ, രക്തദാനത്തിൽ നിന്ന് ഉരുത്തിരിഞ്ഞ ഘടകങ്ങൾ ലോകമെമ്പാടുമുള്ള ജീവിത നിലവാരം ഉയർത്തുന്നതിലും ജീവൻ രക്ഷിക്കുന്നതിലും ഒഴിച്ചുകൂടാനാവാത്ത പങ്ക് വഹിക്കുന്നു. അതിനാൽ, അടുത്ത തവണ നിങ്ങൾ രക്തം ദാനം ചെയ്യുന്നത് പരിഗണിക്കുമ്പോൾ, ആരോഗ്യ സംരക്ഷണത്തിലും ശാസ്ത്രീയ കണ്ടുപിടുത്തങ്ങളിലും നിങ്ങളുടെ സംഭാവനയ്ക്ക് ചെലുത്താൻ കഴിയുന്ന ആഴത്തിലുള്ള സ്വാധീനം ഓർക്കുക.
ഡോ. അരുൺ വി.ജെ
എംബിബിഎസ്, എംഡി ട്രാൻസ്ഫ്യൂഷൻ മെഡിസിൻ
+91 8547415117
Comments